Analogi GLP-1 – czy rozwiążą problem cukrzycy typu 2 i otyłości?
W ciągu ostatnich 20 lat liczba osób dorosłych z cukrzycą na świecie wzrosła ponad trzykrotnie!Przewiduje się, że do 2045 r. wzrośnie do 784 milionów.
Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę typu 2 choruje aktualnie ponad 1,2 mln osób (3,1%), natomiast do 2030 roku ta liczba ma wzrosnąć do 10% populacji.
Co to oznacza? Gigantyczne koszty opieki zdrowotnej związane z powikłaniami cukrzycy oraz gigantyczne kolejki do lekarzy specjalistów. Jeśli kiedykolwiek Ty, lub ktoś z Twoich bliskich miał problem z umówieniem wizyty na NFZ w powodu odległego terminu to wiedz, że będzie tylko gorzej (przypominam, że dodatkowo spada liczba urodzeń co wpływa na finanse NFZ).
Cukrzyca to choroba podstępna, nie boli, początkowo niespecjalnie utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale jest jak bomba z opóźnionym zapłonem.
Powikłania cukrzycy to:
- retinopatia cukrzycowa – dochodzi do zaburzeń widzenia, problemów z ostrością obrazu, pojawianiem się plamek przed oczami, mroczków, nawet utraty wzroku,
- neuropatia cukrzycowa– dochodzi do uszkodzeń nerwów obwodowego układu nerwowego, czego objawem może być mrowienie, drętwienie, zaburzenia czucia, zmniejszenie siły mięśni, ból,
- nefropatia cukrzycowa – dochodzi do zaburzeń funkcjonowania nerk i uszkodzenia ich struktur co może prowadzić do niewydolności,
- choroby sercowo - naczyniowe w tym choroba wieńcowa, zawał, udar, miażdżyca,
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD),
- zespół stopy cukrzycowej,
- choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego,
- powikłania kostne, stawowe i skórne.
Rozwiązaniem globalnego problemu cukrzycy wydają się być nowoczesne leki inkretynowe, analogi GLP-1. Ale czy na pewno?
Ostatnio przeczytałam, że dzięki nowym lekom na cukrzycę życie staje się normalne! Tylko co to znaczy normalne? Bo jeśli normalne oznacza, „nic nie musisz zmieniać, niczym sobie głowy nie zawracać, żyj jak dotychczas” to jest to ślepy zaułek.
Pacjent z cukrzycą musi mieć świadomość, że do miejsca w którym się znajduje doprowadziła go nieprawidłowa dieta i brak ruchu i jeśli to się nie zmieni, długofalowo nie pomoże żaden lek. Na 10 chorych na cukrzycę 9 to pacjenci z cukrzycą typu 2, która jest chorobą dietozależną rozwijającą się na podłożu insulinooporności, która wyprzedza pojawienie się cukrzycy o nawet 10 lat.
Pacjent musi być tego świadomy!
Czym jest hormon GLP-1?
Glukagonopodobny peptyd 1 (GLP-1) to hormon inkretynowy wydzielany przez komórki jelita cienkiego w reakcji na spożycie posiłku, a tym samym wzrost stężenia glukozy w surowicy krwi.
Dochodzi wówczas do:
- pobudzenia syntezy i wydzielania insuliny przez komórki β trzustki,
- zahamowania wydzielania glukagonu,
- hamowania opróżnienia żołądka,
- zmniejszenia łaknienia, oraz zwiększenia sytości poprzez wpływ na ośrodek sytości w mózgu.
U osób z cukrzycą wydzielanie GLP-1 jest zmniejszone.
Analogi GLP-1
Analogi GLP-1 to inkretynowe leki na receptę, (substancje czynne: semaglutyd, liraglutyd, dulaglutyd, eksenatyd, nazwy handlowe: Saxenda, Ozempic, Rybelsus, Trulicity, Victoza) podawane podskórnie w zastrzyku, lub tabletkach (w Polsce jedynie Rybelsus) działające analogicznie do naturalnie wydzielanego w jelitach GLP-1 czyli:
- pobudzają syntezę i wydzielanie insuliny przez komórki β trzustki w ilości uzależnionej od stężenia glukozy w surowicy krwi,
- hamują uwalnianie glukagonu,
- poprawiają wrażliwość tkanek obwodowych na działanie insuliny,
- hamują poposiłkowe wydzielania soku żołądkowego, oraz opróżnianie żołądka (pokarm dłużej przebywa w żołądku),
- spowalniają motorykę przewodu pokarmowego,
- zmniejszają łaknienie i zwiększają uczucie sytości poprzez wpływ na działanie ośrodka głodu i sytości.
Oprócz tego leki te działają kardioprotekcyjnie, zmniejszają ryzyko sercowo – naczyniowe poprzez poprawę profilu lipidowego, zmniejszenie stężenia cholesterolu frakcji LDL, triglicerydów, oraz zwiększenie stężenia cholesterolu HDL.
Liraglutyd (Saxenda) jako jedyny zarejestrowany jest w Polsce do leczenia otyłości (BMI ≥ 30 kg/m2 ) lub nadwagi (BMI ≥ 27 kg/m2 ) ze współistniejącymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, dyslipidemi, nadciśnienia tętniczego lub obturacyjnego bezdechu sennego. Reszta to leki stosowane w cukrzycy.
Jakie działania niepożądane mogą się pojawić podczas stosowania tej grupy leków?
Skutki uboczne stosowania analogów GLP-1, uzależnione są od zastosowanej dawki, faktu spowolnionej motoryki przewodu pokarmowego, oraz wolniejszego opróżniania żołądka.
Najczęstsze to:
- biegunka,
- nudności,
- bóle brzucha,
- odbijanie,
- wymioty,
- bóle i zawroty głowy,
- podrażnienie, zaczerwienienie, swędzenie w miejscu wstrzyknięcia leku,
- zwiększona potliwość,
- utrata apetytu.
Czy jeśli łącznie ze stosowaniem analogów GLP-1 zastosuje się dietę niskowęglowodanową (np. moje Low Carb) grozi niedocukrzenie?
NIE! Działanie leków inkretynowych zależne jest od stężenia glukozy w surowicy krwi. Nie ma więc możliwości, aby niskie stężenie glukozy powodowane zastosowaniem diety niskowęglowodanowej spowodowało niedocukrzenie!
Czy stosowanie analogów GLP-1 może spowodować niedocukrzenie jeśli wstrzyknie się lek, ale nie zjadło się posiłku?
Nie ponieważ warunkiem koniecznym działania GLP-1 jest wzrost stężenia glukozy w surowicy krwi po zjedzeniu posiłku.
Czy terapia jest refundowana?
Częściowo refundowany (pacjenci objęci refundacją płacą 30% ceny) jest semaglutyd (Ozempic) i dulaglutyd (Trulicity) po spełnieniu następujących warunków:
- cukrzyca typu 2 leczona co najmniej dwoma doustnymi lekami hipoglikemizującymi,
- HbA1c ≥ 7,5 proc.,
- otyłość II stopnia definiowana BMI ≥ 30 kg/m2,
- bardzo wysokie ryzyko sercowo – naczyniowe,
Czy mogę zastosować analogi GLP-1 jeśli mam przeciwskazania do zastosowania metforminy, lub wywołuje u mnie działania niepożądane?
Tak. Analogi GLP-1 są polecane jako leki pierwszego rzutu w przypadku przeciwwskazań do stosowania metforminy.
O czym warto wiedzieć?
Stosowanie analogów GLP-1 uzależnione jest od klirensu kreatyniny.
Na ogół nie powinny być stosowane przy eGFR poniżej 30 ml/min/1,73 m2, choć w przypadku semaglutydu, liraglutydu i dulaglutydu poniżej 15 ml/min/1,73 m2.
O czym musisz wiedzieć?
Jeśli liczysz na to, że dalej będziesz prowadzić siedzący tryb życia i bez zmiany diety sam lek pomoże to tak się nie stanie. Efekt na początku będzie, ale długofalowo niestety nie.
Kluczowe jest dołączenie do terapii diety, która stanie się Twoim nowym stylem życia, nie chwilowym zrywem na określony czas.
Diety, która:
- będzie miała walor edukacyjny,
- będzie charakteryzowała się wysokim indeksem sytości,
- będzie smakowita,
- będzie prosta, szybka w przygotowaniu, ze składników dostępnych w każdym większym sklepie typu Lidl, Biedronka,
- dzięki temu jak jest ułożona, pozwoli Ci w łatwy sposób utrzymać deficyt energetyczny.
Z mojej oferty masz do dyspozycji przeciwzapalne diety Low Carb o niskim indeksie glikemicznym 3 posiłkowe, oraz diety o niskim indeksie glikemicznym z wyższą zawartością węglowodanów (38 - 40 - 45%) 4 posiłkowe.
Jeśli nie wiesz jaką dietę wybrać, jak dopasować kaloryczność napisz do mnie wiadomość prywatną na instagramie (kliknij TU) podając wagę, wzrost, poziom aktywności fizycznej oraz pisząc parę słów o sobie. Pomogę.
Jeśli chcesz przejrzeć diety kliknij TU.
Opinie użytkowników instagrama o dietach