Dna moczanowa. Co powoduje, że dotyka coraz młodszych ludzi? Jakie są jej przyczyny? Jak powinnaś się odżywiać jeśli dotknęła właśnie Ciebie?
Dna moczanowa to podstępna choroba. Atakuje nagle i niespodziewanie. Powoduje dotkliwy ból i obrzęk w okolicy stawów. Zazwyczaj dotyka ludzi starszych, ale w ostatnim czasie w wyniku stosowania różnych dziwacznych modeli odżywiania, także młodsze pokolenie.
Pisząc o diecie w dnie moczanowej nie mogę nie wspomnieć o tak modnej ostatnio diecie Dukana.
Musze wspomnieć dlatego, że ściśle wiąże się z tematem, i ku przestrodze, zwłaszcza dla bardzo młodych osób.
Na czym polega skuteczność tej diety? Na woli życia naszego organizmu. Na woli życia za wszelką cenę. Wyjaśnię to obrazowo. Jeśli nasza dieta będzie uboga w cynk i siarkę, zaczną nam wypadać włosy. Dlaczego tak się stanie? Ponieważ tę niedostateczną ilość cynku i siarki jaką dostarczymy do organizmu z jedzeniem, ten pokieruje tam, gdzie ich obecność jest niezbędna do życia. Włosy takim miejscem nie są. Da się bez nich żyć.
A co się stanie jak podczas diety ubogoenergetycznej 70 % wartości energetycznej tejże diety będą stanowiły białka? W jaki sposób organizm zaspokoi zapotrzebowanie energetyczne?
Otóż za wszelką cenę będzie chronił to, co niezbędne do życia, a niezbędne do życia są białka z których rozpadu powstają aminokwasy. Aminokwasy będące składnikiem budulcowym serca, nerek, tkanek itp. czyli składnikiem niezbędnym do życia. Zapotrzebowanie energetyczne organizm spróbuje zatem zaspokoić spalając nasze zapasy tłuszczu, przy jednoczesnym niskim poziomie glukozy we krwi.
Ktoś powie teraz? No i super? Tłuszcz się spala, waga leci, no czegóż chcieć więcej? Czego się ta kobieta czepia?
Otóż nadmiar tak pieczołowicie chronionego białka, powoduje przejście organizmu w stan przewlekłej ketozy. Ta z kolei zaburza równowagę kwasowo - zasadową prowadząc do zakwaszenia, zaburzeń elektrolitowych (sód, potas, fluor), odkładania się metabolitów w nerkach, a w dalszym etapie do uszkodzenia tego narządu. Ponadto zwiększona ilość białka bardzo obciąża wątrobę która przecież bierze udział w przemianie tychże białek, oraz podwyższa ciśnienie krwi.
Nie można także pominąć faktu, że dieta ograniczająca tłuszcz i węglowodany prowadzi do poważnych niedoborów witamin (także tych rozpuszczalnych w tłuszczach), minerałów, kwasów tłuszczowych, także NNKT, czy tak ważnego dla prawidłowej pracy układu pokarmowego błonnika. Nie zapominajmy że błonnik stanowi podłoże do rozwoju bakterii acidofilnych które chronią nas przed przerostem patogenów, także tak powszechnej dziś Candidy Albicans, a glukoza jest jedynym paliwem dla mózgu, centralnego układu nerwowego i krwinek czerwonych.
Francuski dietetyk Jean Michele Cohen prowadząc badania na 5 tysiącach osób po Dukanie, nazwał tę dietę "niebezpieczną fantazją" i wciągnął na listę 5 najgroźniejszych dla zdrowia diet świata. Sprawa zakończyła się w sądzie który przyznał rację dietetykowi. Na dzień dzisiejszy Pierre Dukan ma zakaz wykonywania zawodu lekarza.
Z zaburzeń wynikających ze stosowania diety Dukana wyprowadziłam w ubiegłym roku kilkadziesiąt osób.
To przerażające jak wiele osób w swojej naiwności zdecydowało się na odchudzanie za wszelką cenę.
Na szczęście minęła moda na tę dietę i niech nikomu już nie przychodzi do głowy stosowanie tego typu dziwolągów.
Diety wysokobiałkowe a kwas moczowy
Diety wysokobiałkowe są jedną z przyczyn podwyższonego poziomu kwasu moczowego. Jeśli jak w przypadku diety Dukana organizm chroni białka, dochodzi za zaburzeń wydalania.
Jeśli ktoś całe życie przyzwyczajony jest do diety mięsnej, a warzywo to dla niego kiszony ogórek lub mizeria latem, efekt będzie identyczny.
Jakie są przyczyny dny moczanowej?
Przyczyną dny moczanowej jest zbyt duża ilość kwasu moczowego który nie jest w stanie rozpuścić się we krwi. Nadwyżka kwasu krystalizuje się i odkłada w stawach i tkankach okołostawowych. Odłożone kryształki (tzw. moczany) rosną, a z czasem przybierając ostry kształt, ranią tkanki wywołując ból i obrzęk.
Dnę moczanową powodują schorzenia nerek (zaburzenia w wydalaniu) i zaburzenia metaboliczne.
Nie będę się rozpisywała o szczegółach i rozbierała przyczyn na czynniki pierwsze, powiem tylko tyle, że choroba jest uznawana za nieuleczalną. Co to oznacza? Że pacjent musi przewlekle przyjmować leki.
Kluczowe znaczenie w leczeniu dny moczanowej ma sposób odżywiania. Jeśli nie zmniejszymy ilość puryn w diecie, jeśli nie podziałamy na organizm alkalizująco i przeciwzapalnie, leczenie będzie przypominało błędne koło.
Kto powinien zwrócić szczególną uwagę na poziom kwasu moczowego?
- osoby jedzące na co dzień dużo produktów białkowych (mięso, jaja, nabiał), a mało warzyw i owoców,
- osoby cierpiące na łuszczycę,
- osoby po dietach głodówkowych, każdej diecie 1000 kcal i nie daj Boże mniej,
- chorujący na cukrzycę, szczególnie typu II,
- osoby z nadwagą,
- osoby mające podwyższone ciśnienie krwi,
- osoby z charakterystyczną galaretką na brzuchu,
- osoby na dietach wysokobiałkowych,
Normy kwasu moczowego dla kobiet i mężczyzn
Jeśli zachodzi podejrzenie dny moczanowej, chorób nerek czy chorób rozrostowych, lekarz zaleca badanie stężenia kwasu moczowego.
Normy to:
- dla kobiet do 5,5 mg w 100 ml
- dla mężczyzn do 6,4 mg w 100 ml
Zalecenia dietetyczne w dnie moczanowej
W diecie w dnie moczanowej zasadnicze znaczenie ma ilość białka. Podstawą jest dieta niskobiałkowa,
a o ilości białka powinien zadecydować lekarz prowadzący.
Zasadniczo stosuje się następujące ilości:
- 0,3 - 0,5 gramów na kilogram masy ciała przy znacznie przekroczonych normach kwasu moczowego,
- 0,6 - 0,7 gramów na kilogram masy ciała dla średniej nadwyżki,
- 0,8 - 0,9 gramów na kilogram masy ciała dla lekkiej nadwyżki,
Optymalna wartość energetyczna diety to 35 kcal na każdy kilogram masy ciała dla osoby mającej prawidłową masę ciała. Jeśli pacjent ma nadwagę, absolutnie niezbędna jest jak najszybsza jej redukcja. Stan zapalny i obrzęk stawów plus dodatkowe kilogramy które te stawy muszą nosić to najgorszy z możliwych scenariuszy.
Ponadto:
- jedz małe posiłki w regularnych odstępach czasu,
- spożywaj dużo warzyw i owoców,
- wybieraj wyłącznie chude mięso,
- posiłek zawierający białko ZAWSZE spożywaj razem z węglowodanami. Dlaczego? Ponieważ wówczas białko zostanie wykorzystane do budowy tkanek, a nie do celów energetycznych.
- węglowodany powinny stanowić 55-70% wartości energetycznej diety.
- spożywane białko w 75 % powinno być białkiem pełnowartościowym czyli zwierzęcym. Nie musisz jeść tylko mięsa. Pełnowartościowego białka dostarczają także jaja czy nabiał.
- nie wolno Ci gotować zup czy sosów na wywarach mięsnych, tylko i wyłącznie na warzywnych,
- ilość tłuszczu na jaką możesz sobie pozwolić to ok. 1 grama na kilogram masy ciała, ale nie więcej niż 60 gramów na dobę.
- ostatni posiłek musisz zjeść 4 godziny przed snem aby uniknąć zatrzymania kwasu moczowego,
- pij minimum 2 litry płynów dziennie. Optymalna ilość to 3 litry. Ciężka sprawa, ale do zrobienia.
- całkowicie zrezygnuj z soli. Dozwolona dobowa ilość do dosolenia to 3 gramy. Jeśli więc gotujesz makaron czy ryż, gotujesz bez soli i delikatnie dosalasz na talerzu. Pamiętaj że te 3 gramy to ilość na cały dzień, nie na jeden posiłek.
Dieta powinna obfitować w:
- paprykę, bakłażany, pomidory, cukinię,
- kalafiora, brokuła,
- kapustę, cykorię, rzodkiewki, buraki,
- ziemniaki, marchew, seler, cebulę,
- sałaty, szparagi,
- jabłka, gruszki,
- wiśnie, czereśnie,
- kiwi, ananasa,
- truskawki, maliny,
- pomarańcze, banany,
- ryż, kasze, makarony - pełne ziarno
- jaja,
- orzechy, ziarna,
- mleko i nabiał,
- z mięsa drób i indyka,
- chude ryby
Nie wolno jeść (ze spożywania tych produktów powstaje duża ilość kwasu moczowego):
- podrobów - wątróbka, nerki, serca,
- przetworów rybnych,
- tłustych wędzonych ryb,
- owoców morza,
- galaret mięsnych i rybnych,
- wywarów mięsnych,
- konserw,
- parówek, frankfurterek, kiełbas, kaszanki,
- kukurydzy,
- alkoholu,
- wieprzowiny, wołowiny
- żółtych serów, serów pleśniowych,
A co jeśli najdzie ochota na coś zakazanego?
Dieta musi być tak skomponowana aby była smaczna. Jeśli będzie nudna i niesmaczna istnieje duże ryzyko że pacjent nie da rady jej stosować. Będzie się męczył, co doprowadzi do frustracji i zniechęcenia.
Jeśli masz ochotę na makrelę wędzoną której nie powinnaś jeść, zjedz małą ilość w towarzystwie dużej ilości warzyw. Oblicz ilość białka i resztę ilości z danego dnia uzupełnij białkiem chudym.
Stosuj takie odstępstwa raz nie częściej niż na tydzień.
Polecam do poczytania:
* Lucyna Pachocka, Mirosław Jarosz - Dna moczanowa, porady lekarzy i dietetyków,
* Konrad Kokurewicz - Dna moczanowa
* dr Bruce Fife - Wylecz artretyzm, jak wzmocnić i odbudować stawy