Img

Helicobacter pylori – czy zakażenie zawsze spowoduje chorobę? Diagnostyka i leczenie – na czym polega?

Szacuje się że około 80% dorosłych Polaków, oraz 30% dzieci i młodzieży jest zakażonych bakterią Helicobacter pylori (H. pylori - dawna nazwa to Campylobacter pylori) która stanowi przyczynę:

oraz może przyczyniać się do rozwoju:

Choroby związane z infekcją rozwijają się u 10-20% zakażonych, co oznacza, że zakażenie H. pylori nie jest równoznaczne z rozwojem choroby. 

Helicobacter Pylori to spiralna bakteria Gram-ujemna odkryta w ludzkiej błonie śluzowej żołądka stosunkowo niedawno ponieważ w 1982 roku.  Wyposażona w kilka wici może przenikać wgłąb, czyli pod warstwę śluzu pokrywającego komórki nabłonkowe żołądka, gdzie z uwagi na pH (6-7) ma optymalne warunki do życia. Przetrwanie H. pylori w kwaśnym środowisku żołądka na powierzchni komórek nabłonkowych również jest możliwe dzięki wytwarzanej przez nie bakteryjnej ureazie rozkładającej mocznik z wytworzeniem jonów amonowych neutralizujących kwas solny. To właśnie aktywność ureazy stanowi podstawę mocznikowego testu oddechowego wykrywającego tę bakterię. Co istotne H. pylori nie bytuje jedynie w żołądku. Wykazano, że może zakażać także inne tkanki, np. wątrobę lub oko.

Zakażenie następuje drogą ustno - pokarmową (zwykle w dzieciństwie) i prowadzi do reakcji zapalnej w postaci różnie nasilonych nacieków komórek zapalnych w nabłonku (na tej podstawie określa się aktywność zapalenia). Nieleczone zapalenie ostre przechodzi w fazę przewlekłą charakteryzującą się zmianami zwyrodnieniowymi nabłonka i gruczołów co w efekcie prowadzi do zaniku błony śluzowej i bezkwaśności (w przypadku ostrego zapalenia błony śluzowej żołądka początkowo dochodzi do zwiększenia wydzielania kwasu solnego wskutek stymulacji komórek G wydzielających gastrynę). Równolegle pojawiają się obszary metaplazji jelitowej (są to stany przedrakowe).

Wskazaniem do badań w kierunku H. pylori są:

Objawy zakażenia

Samo zakażenie układu pokarmowego przez H. pylori zwykle nie daje objawów. Ból w nadbrzuszu, wymioty, nudności czyli typowe objawy dla zapalenia żołądka pojawiają się w nielicznych przypadkach.
Późniejsze objawy które powinny skłonić do wizyty lekarskiej i diagnostyki to:

Diagnostyka zakażenia Helicobacter Pylori

Test ureazowy – metoda inwazyjna wymagająca wykonania endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego i pobrania wycinków błony śluzowej żołądka (z części przedoddźwiernikowej i trzonu).

Ważne!
Konieczne jest odstawienie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) na 2 tygodnie przed badaniem, oraz antybiotyków i preparatu bizmutu na 4 tygodnie przed badaniem.

Przyczyny wyników fałszywie ujemnych:

Mocznikowy test oddechowy – metoda nieinwazyjna oparta na hydrolizie mocznika przez ureazę H. pylori. Test polega na doustnym podaniu mocznik znakowanego radioaktywnym izotopem węgla.
H. pylori rozkłada go do amoniaku i dwutlenku węgla który usuwany z wydychanym powietrzem oznaczany jest w badaniu po 10-30 minutach. 
Mocznikowy test oddechowy stosowany jest do kontroli skuteczności leczenia eradykacyjnego u osób u których z różnych powodów (brak wskazań, brak zgody pacjenta, występowanie przeciwwskazań) nie planuje się wykonania endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Czułość testu wynosi 88-95%, swoistość 95-100%.

Ważne!
Konieczne jest odstawienie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) na 2 tygodnie przed badaniem, oraz antybiotyków i preparatu bizmutu na 4 tygodnie przed badaniem.

Przyczyny wyników fałszywie dodatnich:

Przyczyny wyników fałszywie ujemnych:

Antygen H. pylori w kale - test z wyboru,  stosowany do rozpoznania zakażenia H. pylori i kontroli skuteczności leczenia eradykacyjnego u osób u których z różnych powodów (brak wskazań, brak zgody pacjenta, występowanie przeciwwskazań) nie planuje się wykonania endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Czułość i swoistość testu wynosi 90-87%.

Ważne!
Konieczne jest odstawienie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej (IPP) na 2 tygodnie przed badaniem, oraz antybiotyków i preparatu bizmutu na 4 tygodnie przed badaniem.

Przyczyny wyników fałszywie dodatnich:

Przyczyny wyników fałszywie ujemnych:

Przeciwciała przeciwko antygenom H. pylori w surowicy - w klasie IgM, IgG i IgA są wytwarzane przez osoby zakażone. W diagnostyce serologicznej najczęściej oznacza się przeciwciała w klasie IgG, rzadziej IgA.
Czułość i specyficzność oznaczeń przeciwciał IgG w wykrywaniu zakażenia wynoszą około 80%. Wynik dodatni nie świadczy jednak o aktualnym zakażeniu gdyż obecność przeciwciał stwierdza się jeszcze po roku od wyleczenia. Badania serologiczne nie nadają się do oceny skuteczności leczenia eradykacyjnego. Można je wykorzystać w trakcie leczenia IPP i antybiotykami .

Leczenie

Leczenie zakażenia Helicobacter pylori polega na leczeniu przeciwbakteryjnym w którym należy uwzględnić wszystkie wcześniejsze terapie.
Ponieważ Polska jest krajem o dużej oporności bakterii na antybiotyki (odporność osób dorosłych na metronidazol sięga 45%, natomiast na klarytromycynę 18%) zalecanym leczeniem pierwszego wyboru jest tzw. terapia poczwórna z bizmutem czyli 14-dniowe (lub 10-dniowe) podawanie IPP, cytrynianu bizmutu oraz 2 antybiotyków: standardowo metronidazolu i tetracykliny choć w terapii poczwórnej z bizmutem stosuje się również amoksycyklinę, furazolidon lub ryfabutynę.
W razie nieskuteczności eradykacji można zastosować empiryczne leczenie drugiego wyboru:

Wskazane jest wykonanie badania potwierdzającego skuteczność eradykacji. Nawrót zakażenia w ciągu roku od eradykacji wystąpuje u około 1% chorych.

Zapamietaj:

Probiotykoterapia!

Bazując na aktualnej wiedzy medycznej wiemy iż dodanie probiotyków do standardowego leczenia antybiotykami poprawiało wskaźniki eradykacji H. pylori oraz zmniejszało skutki uboczne związane z terapią.
Działanie probiotyków jest szczepozależne. Kluczowy jest rodzaj szczepu, dawka oraz czas terapii. Żadne przypadkowe działania nie będą pomocne.
Jeśli interesuje Was ten temat, mogę rozwinąć go w osobnym poście. Dajcie znać.

Źródła:

 

 

 




Copyright 2024 Qchenne-inspiracje.pl

All rights Reserved