Dzisiejszy wpis jest kontynuacją cyklu "żołądkowo - jelitowego".
Jeśli z jakichś przyczyn pominęliście poprzednie wpisy, aby uzyskać pełnię informacji (w tym wpisie nie będę wracać do tego co już zostało powiedziane) zachęcam do zapoznania się z wpisem dotyczącym roli i znaczenia probiotyków oraz prebiotyków (czytaj więcej)  ,a jeśli zmagacie się z dokuczliwymi objawami ze strony przewodu pokarmowego, obszernego artykułu dotyczącego charakterystyki, przyczyn oraz objawów zespołu jelita nadwrażliwego (czytaj więcej).

Skuteczność diety low FODMAP

Dieta uboga w słabo absorbowane, ulegające fermentacji węglowodany o krótkim łańcuchu (FODMAP) jest obecnie uznaną międzynarodową strategią w zaburzeniach dyspeptycznych i czynnościowych przewodu pokarmowego min. przy zespole jelita nadwrażliwego (IBS), oraz współistniejącym zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO).  FODMAP mogą nasilać objawy jelitowe (o ich przyczynie pisałam w poprzednim wpisie) poprzez zwiększenie objętości wody w jelicie cienkim, wytwarzanie gazów w okrężnicy i wpływ na motorykę jelit.

W badaniach dotyczących wpływu diety o niskiej zawartości FODMAP zaobserwowano poprawę tj. złagodzenie lub całkowitą eliminację objawów już po 3 -4 tygodniach stosowania co potwierdza także i moja praktyka z pacjentami.
Obserwowano także wpływ diety na aktywację immunologiczną, skład mikroflory jelitowej i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA). Zaobserwowano obniżenie w surowicy krwi cytokin prozapalnych (IL-6, IL-8) ale też zmniejszenie ilości bakterii probiotycznych ponieważ fruktooligosaharydy oraz galaktooligosaharydy są substratem fermentacyjnym dla tych bakterii.
Co to oznacza?
Długoterminowe stosowanie diety low FODMAP wpływa na mikrobiom jelitowy co w dłuższej perspektywnie nie jest korzystne. Obniżenie cytokin prozapalnych jest istotne dla pacjentów zmagających się ze stanami zapalnymi, ale celem długoterminowym dietoterapii jest znalezienie równowagi dlatego po okresie eliminacji objawów należy wprowadzać do diety małe ilości FODMAP cały czas obserwując reakcję organizmu aby wypracować indywidualny schemat żywieniowy dla danego pacjenta. 

Dieta low FODMAP

Dla laika (osoby nie mającej wiedzy z zakresu dietetyki) nie jest to łatwa do ułożenia dieta ponieważ jeśli wykluczamy z diety produkt lub określoną grupę produktów musimy zapewnić podaż składników alternatywnych zaspokajających zapotrzebowanie organizmu na mikro i makroskładniki. Nieumiejętne poprowadzenie diety eliminacyjnej będzie skutkować niedoborami które w dłuższej perspektywie są zawsze szkodliwe dla organizmu. Na ogół są to niedobory wapnia, żelaza, cynku, kwasu foliowego, witamin z grupy B, oraz naturalnych przeciwutleniaczy (antyoksydantów).

Najpopularniejsze produkty bogate w FODMAP

W diecie low FODMAP ograniczamy wszystko co wzdyma i fermentuje czyli oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole. 
Poniżej przedstawiam kilka najpopularniejszych produktów z każdej z grup.

Oligosacharydy:

• pszenica (choć u wielu pacjentów bywa dobrze tolerowana)
• cebula,
• czosnek,
• por,
• arbuz,
• brzoskwinia,
• kaki,
• śliwka,
• nasiona roślin strączkowych,

Disacharydy:

• nabiał

Monosacharydy:

• jabłka,
• gruszki,
• arbuz,
• mango,
• wiśnia,
• malina,
• miód

Poliole:

• awokado,
• morela,
• nektarynka,
• kalafior,

W oparciu o:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27747984
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31103370
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27725652
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28668539
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28300773
• Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych;
  Krystian Radych, Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny
• Qin HY, Cheng CW, Tang XD, et al. Impact of psychological stress on irritable bowel syndrome. World J Gastroenterol. 2014; 20(39): 14126–14131, doi: 10.3748/wjg.v20.i39.14126, indexed in Pubmed: 25339801.
• Rola mikrobioty jelitowej w zespole jelita nadwrażliwego;
  Tomasz Dworzański, Rafał Fornal, Łukasz Koźba, Krzysztof Celiński, Ewa Dworzańska;
  Katedra i Klinika Gastroenterologii z Pracownią Endoskopową, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Oddział Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Naczyniowej, Wojewódzki Szpital Podkarpacki w Krośnie, Oddział Dziecięcy, Wojewódzki Szpital Podkarpacki w Krośnie, Klinika Neurologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
•  
• Rola bakterii jelitowych w patofizjologii i leczeniu zespołu jelita drażliwego;
  Władysław Januszewicz;
  Klinika Gastroenterologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa