Zawsze jak mówię (na Instastory) lub piszę o siemieniu lnianym w kontekście jakiejś kuracji (na włosy, żołądek), otrzymuję wiadomości z pytaniem o zawarte w nim glikozydy cyjanogenne.
Czy z uwagi na ich obecność należy powstrzymać się od spożycia siemienia?
Czy siemię aby na pewno jest takie zdrowe?

Jak mawiał Paracelsus, to czy coś jest trucizną czy nie jest, zależy od przyjętej dawki.

Każdy produkt spożywczy zawiera unikalny zestaw witamin, składników mineralnych i innych substancji odżywczych charakteryzujących się właściwościami prozdrowotnymi wspierającymi nasz układ immunologiczny, sercowo - naczyniowy, nerwowy, kostny, mózg, utrzymanie zrównoważonego poziomu cukru we krwi czy szczupłej sylwetki. Może też zawierać składniki antyodżywcze których zadaniem jest min. wsparcie wzrostu (np. kwas fitynowy) czy ochrona rośliny.
Czy zawartość takiej czy innej substancji antyodżywczej powinna być powodem do tego, aby zrezygnować ze spożycia tej czy innej rośliny. Odpowiedź brzmi : NIE. 

Odsyłam do artykułu Kwas fitynowy a blokada wchłaniania. Czy jest się czego obawiać?
Zachęcam również do zapoznania się z kwestią glikozydów cyjanogennych w siemieniu lnianym omówioną w tym artykule. 

Dlaczego siemię lniane jest takie zdrowe?

Siemię lniane zawiera 40 - 45 % wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (Omega 3 i Omega 6), które obniżają  poziom cholesterolu we krwi, zapobiegają nadciśnieniu tętniczemu poprzez regulację nadmiernej kurczliwości naczyń krwionośnych, oraz poprzez hamowanie agregacji płytek krwi zapobiegają tworzeniu się zakrzepów . Regulują pracę całego układu sercowo - naczyniowego i układu nerwowego.

Zawiera nazywaną witaminą młodości i będącą jednym z najsilniejszych antyoksydantów witaminę E, która zapobiega odkładaniu się blaszki miażdżycowej, obniża poziom cholesterolu i wpływa na płodność (niedobór powoduje bezpłodność).

Dzięki wysokiej zawartości kwasu alfa linolenowego (ALA) będącego najważniejszym wielonienasyconym kwasem tłuszczowym z rodziny Omega 3 działa regenerująco na skórę, leczy stany zapalne, oraz działa przeciwłojotokowo. Co istotne kwas ALA przetwarzany jest w organizmie do DHA i EPA (choć przy diecie bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe będzie to problemem).  

Poprawia glikemię oraz zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę.

Zawiera cynk który min. wzmacnia odporność, oraz wpływa na stan skóry, paznokci i wzrost włosów,   

Zawiera uczestniczące  w tworzeniu czerwonych krwinek kwas foliowy i żelazo, oraz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania obwodowego układu nerwowego, regulujące spalanie tłuszczów, białek i węglowodanów witaminy B1 i B6. 

Jest dobrym źródłem uspokajającego, kojącego, wspomagającego koncentrację i cały układ nerwowy magnezu.

Zawiera lecytynę która wspomaga pamięć i koncentrację.

Zawiera zarówno rozpuszczalny jak i i nierozpuszczalny w wodzie błonnik który min. reguluję przemianę materii, pomaga w stabilizacji poziomu cukru we krwi, zapewnia prawidłową pracę jelit i żołądka, oraz usuwa z organizmu toksyny.

Zawierają najwięcej lignanów ze wszystkich znanych roślin występujących na naszej planecie.
Lignany to naturalne fitoestrogeny (związki roślinne w budowie i działaniu podobne do estrogenów), które regulują poziom hormonów kobiecych zarówno hamując nadmierną aktywność, jak i uzupełniając niedobory, zmniejszając tym samym ryzyko zachorowania na nowotwory hormonozależne, czyli piersi i  jajników. Regulują zaburzenia cyklu miesiączkowego, u Pań w okresie menopauzy łagodzą niekorzystne objawy, a Panom chronią prostatę przed zmianami nowotworowymi.
Już Hipokrates polecał nasiona lnu kobietom. 

Siemię lniane doskonale znają wrzodowcy i wszyscy mający kłopoty z nadżerkami i ubytkami w błonie śluzowej żołądka. Kleikowaty napar z siemienia pity rano na czczo daje doskonałe efekty w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nadżerek oraz stanów zapalnych jelit. Działa łagodząco i przyspiesza regenerację błony śluzowej na całej długości przewodu pokarmowego. 

Czy grozi Ci zatrucie cyjanowodorem (HCN) po spożyciu siemienia lnianego? 

Glikozydy cyjanogenne są wtórnymi azotowymi metabolitami roślin i pełnią funkcję ochronną przed roślinożercami.
Występują także w pestkach moreli, wiśni, jabłek czy śliwek. W nasionach lnu są to: linustatyna, neolinustatyna i linamaryna.

Całe siemię lniane zawiera 250–550 mg cyjanogennego glikozydu na 100 g

W jelicie enzym β-glikozydaza przekształca glikozyd w cyjanohydrynę, która następnie rozkłada się do cyjanowodoru (w procesie hydrolizy). Ten owszem jest toksyczny, ale w badaniach klinicznych ze spożyciem siemienia lnianego takiej toksyczności nigdy nie zgłoszono. 

Ilość dostarczana przez siemię lniane z dietą jest niższa niż potrzebna do wywołania jakichkolwiek działań biologicznych. Nie zaobserwowano wzrostu poziomów cyjanku w osoczu powyżej wartości wyjściowej przy spożyciu 15–100 g nasion lnu.

Aby spowodować ostrą toksyczność, wymagana jest dawka cyjanku 50–60 mg.
Musielibyśmy zatem spożyć 1 kg siemienia lnianego, aby toksyczność cyjanku mogła się objawić.

Warto wiedzieć że:

• aby doszło do cyjanogenezy nasiona muszą być rozgniecione aby doszło do kontaktu cyjanoglikozydów i hydrolizujących je enzymów,
• glikozydy cyjanogenne są nietrwałe termicznie i łatwo ulegają zniszczeniu metodami przetwarzania. Cyjanogeneza nie zachodzi kiedy ziarna siemienia zagotujemy, zalejemy gorącą lub zimną wodą. Można więc bez obaw dodawać świeżo zmielone siemię do koktajlu.

 

 Źródła:

• Dietary Flaxseed as a Strategy for Improving Human Health
• Bioprocessing of Functional Ingredients from Flaxseed
• Bioavailability of cyanide after consumption of a single meal of foods containing high levels of cyanogenic glycosides: a crossover study in humans
• Flaxseed—a potential functional food source
• Flax and flaxseed oil: an ancient medicine & modern functional food
• Opinion of the Scientific Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in Contact with Food (AFC) on hydrocyanic acid in flavourings and other food ingredients with flavouring properties Question No EFSA-Q-2003-0145
  
• Zastosowanie lnu i inuliny w żywieniu i żywności, Monografie i streszczenia prac pod redakcją Anny Czech i Renaty Klebaniuk