Kurkuma długa (curcuma longa – ostryż długi) to roślina stosowana w medycynie ajurwedyjskiej od 4 tysięcy lat!!! W medycynie chińskiej od VII wieku n.e.
Nazywana „złotą przyprawą” symbolizowała słońce, płodność i oczyszczenie. Pastę z kurkumy, drzewa sandałowego i wody różanej wcierano podczas zaślubin w stopy, kolana, ramiona, dłonie i twarz młodych Hindusów w celu oczyszczenia oraz ochrony domostwa przed złem.

Ostatnimi czasy kurkuma zyskuje na popularności, zwłaszcza w środowiskach interesujących się fitoterapią co przekłada się na to że coraz więcej osób „gdzieś tam, coś tam” o niej słyszało. 
Z uwagi na coraz częstsze pytania dotyczące jej cudownych właściwości, „czy rzeczywiście i czy to prawda że …..” postanowiłam napisać ten artykuł aby przekazać Wam aktualny stan wiedzy na temat kurkuminy biorąc pod uwagę badania kliniczne przeprowadzone w ciągu ostatnich 50 lat.

Kurkumę z pewnością kojarzycie jako jeden ze składników stosowanej w kuchni indyjskiej popularnej przyprawy curry. Stosowana jest także jako barwnik w przemyśle spożywczym.
Świeżą kurkumę w formie korzenia coraz częściej można kupić w naszych rodzimych sklepach, nawet stacjonarnie.
Jak jej używać? Tak samo jak imbir. Ścierać i dodawać do potraw.

Kurkumina

Głównymi terapeutycznymi składnikami kurkumy są olejki eteryczne zwane kurkuminoidami. To one odpowiadają za działanie prozdrowotne oraz charakterystyczną żółto – złotą barwę.
Głównym kurkuminoidem mimo iż stanowi on zaledwie od 2 do 4 % wszystkich składników kurkumy jest kurkumina mająca udowodnione klinicznie działanie terapeutyczne. Co warto podkreślić, udowodniono że jej stosowanie nie powoduje żadnych niekorzystnych powikłań w czynności wątroby i nerek i jest bezpieczne nawet w dużych dawkach (do 12 gramów u ludzi).
Efekt prozdrowotny u osób dorosłych wykazuje 1,5 grama kurkuminy, natomiast w celach terapeutycznych zaleca się wyższe dawki. Zazwyczaj 3-4 gramy dziennie. 
Aby taką dawkę osiągnąć trzeba spożyć naprawdę zacne ilości kurkumy dlatego w celach terapeutycznych należy włączyć suplementację.

Właściwości kurkuminy

Szeroko zakrojone badania w ciągu ostatniego półwiecza wykazały, iż kurkumina odgrywa kluczową rolę w prewencji wielu chorób poprzez modulację procesów biologicznych oraz zapobieganie patogenezie w związku z redukcją reaktywnych form tlenu oraz poprzez hamowanie kontrolowanego inicjowania utleniania styrenu.

Kurkumina wykazuje działanie:

• przeciwzapalne (hamowanie enzymów takich jak cyklooksygenaza-2 (COX-2) i 5-lipooksygenaza; kontrola uszkodzeń DNA i peroksydacji lipidów za pośrednictwem wolnych rodników),
• przeciwbakteryjne (w badaniach zaobserwowano zahamowanie wzrostu wszystkich szczepów Helicobacter pylori in vitro, które izolowano od zakażonych pacjentów cierpiących na zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Kurkumina ma także właściwości przeciwbakteryjne przeciwko wielu bakteriom Gram-dodatnim i Gram-ujemnym, oraz wykazuje działanie hamujące wobec szczepów Staphylococcus aureus opornych na metycylinę przy minimalnej wartości stężenia hamującego 125–250 μg / ml),
• przeciwgrzybiczne,
• przeciwnowotworowe (kontrola uszkodzeń DNA i peroksydacji lipidów za pośrednictwem wolnych rodników),
• przywracające równowagę emocjonalną (przeanalizowano sześć badań klinicznych z udziałem łącznie 377 pacjentów, porównując stosowanie kurkuminy z placebo. U pacjentów z depresją potwierdzono istotną kliniczną skuteczność kurkuminy w łagodzeniu objawów depresyjnych. Znaczące działanie przeciwlękowe odnotowano w 3 badaniach. W szczególności w żadnym badaniu nie zgłoszono żadnych zdarzeń niepożądanych).
• neuroochronne (badanie in vitro potwierdziło, że kurkumina poprawia przeżycie neuronów korowych indukowanych przez pozbawienie tlenu / glukozy (OGD) / reoksygenację i zmniejsza uszkodzenie komórek indukowane OGD. Ponadto wyniki wykazały również, że kurkumina zmniejsza objętość zawału i hamuje stres oksydacyjny po ogniskowym niedokrwieniu mózgu / uszkodzeniu reperfuzyjnym u szczurów z niedrożnością tętnicy środkowej mózgu).
• hamujące przeciwko uszkodzeniom wywołanym przez nadtlenek wodoru w ludzkich keratynocytach i fibroblastach,
• poprawiające działanie enzymów detoksykujących, takich jak S-transferaza glutationowa (GST).
• hamujące i odwracającę proces peroksydacji lipidów i lipidów mózgowych (działanie potwierdzone eksperymentem opartym na modelu szczura),
• zapobiegające i opóźniające wystąpienie retinopatii cukrzycowej poprzez modulację różnych aktywności biologicznych,
• ochronne na żołądek (kurkumina wykazuje działanie zmniejszające wrzody trawienne i związane z nimi powikłania. Badania wykazały, że kurkumina zwiększa wydzielanie mucyny, a zatem może działać jako środek chroniący żołądek przed substancjami drażniącymi. Podawanie kwasu acetylosalicylowego na pusty żołądek wykazało poważne zmiany żołądkowe i poważne uszkodzenie wewnętrznej błony śluzowej błony śluzowej żołądka, natomiast podawanie kurkuminy na czczo nie wykazywało czerwonawych zmian ani obrzęku błony śluzowej żołądka).
• ochronne na wątrobę (także w przypadku przewlekłej ekspozycji na arsen i w wyniku zatruciem alkoholem),
• kardioprotekcyjne (kurkumina zapobiega stresowi oksydacyjnemu, incydentom zapalnym, martwicy i naciekowi neutrofili oraz chroni kardiomiocyty przed uszkodzeniem komórek),
• odgrywa znaczącą rolę w ochronie skóry ze względu na działanie przeciwutleniające (badanie oparte na analizie cytometrii przepływowej ujawniło, że wzrost stresu oksydacyjnego wewnątrzkomórkowego spowodowany promieniowaniem UV może zostać zniesiony przez kurkuminę. Kurkumina hamuje nowotworzeni indukowane UVB, a także zmniejsza różne biomarkery indukowane UVB).
• modulujące układ odpornościowy ( badania wykazały, że kurkumina pełni funkcję immunomodulującą, która wykazuje istotny wpływ na modulację aktywacji limfocytów T, limfocytów B, makrofagów, komórek dendrytycznych, białka cyklu komórkowego, odporności komórkowej i humoralnej).

Podczas badań klinicznych obiecujące efekty zaobserwowano u pacjentów z:

• chorobami sercowo – naczyniowymi,
• zapaleniem stawów,
• zapaleniem błony naczyniowej oka,
• wrzodziejącym zapaleniem odbytu,
• chorobą Crohna,
• wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego,
• tropikalnym zapaleniem trzustki,
• chorobą wrzodową,
• liszajem płaskim jamy ustnej,
• zapaleniem żołądka,
• bielactwem,
• łuszczycą,
• miażdżycą,
• nefropatią cukrzycową,
• chorobami nerek, 
• zespołem niedoboru odporności,
• artretyzmem,
• zapaleniem jelita grubego (kurkumina wywiera działanie przeciwzapalne w modelach mysiego zapalenia jelita grubego poprzez hamowanie ekspresji cytokin prozapalnych i COX-2 oraz tłumienie aktywacji czynnika jądrowego kappa B),

Warto więc rozważyć uzupełnienie dietoterapii powyższych schorzeń o kurkuminę.
Należy jednak wziąć pod uwagę jej wspomagający charakter i czas jaki potrzebny jest na uzyskanie efektów.
Bardzo wiele osób spodziewa się efektów działania składników pochodzenia naturalnego w bardzo krótkim czasie, tymczasem na ich działanie trzeba trochę poczekać. 

Biodostepność czyli jak kupić dobry suplement

Zarówno kurkumina jak i kurkuma są wchłaniane przez organizm w niewielkich ilościach i szybko wydalane. Biodostępność (biowzmacniacz) kurkuminy poprawia piperyna, aktywny składnik czarnego pieprzu nadający mu ostry smak.
Stosowany suplement musi zatem zawierać w składzie piperynę (czarny pieprz), natomiast do dań z kurkumą należy po prostu dosypać pieprzu.  

Źródła:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5852989/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3535097/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5664031/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30248988
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28236605
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29722036
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30553144
• Rachel Landon, Dobre zioła,

Artykuły, które mogą Cię zainteresować:

Dlaczego w niedoczynności tarczycy tak ważna jest dieta oraz jak prostymi sposobami obniżyć poziom kortyzolu?

Sposób odżywiania ma znaczenie kluczowe w leczeniu wielu chorób. Nie inaczej jest w przypadku niedoczynności tarczycy (także w Hashimoto). Kto Czytaj dalej

Mleko! Ile prawdy jest w stawianych mu zarzutach? Pić, czy jednak nie? Kiedy ograniczać?

Długo nie podchodziłam do tego tematu ponieważ nie chciałam wkładać kija w mrowisko. W sieci trwa nieustający spór pomiędzy zwolennikami Czytaj dalej

Maliny, borówki, jagody, porzeczki, arbuz. Dlaczego powinniśmy wykorzystać sezon do oporu?

Stan naszego zdrowia, wygląd zewnętrzny, energia, witalność etc. zależne są od tego czy w naszym organizmie panuje homeostaza czyli od Czytaj dalej

Znaczenie tłuszczu w diecie. Dlaczego to nie on ponosi winę za Twoją nadwagę?

Temat tłuszczu to temat bardzo kontrowersyjny. Zwłaszcza w naszej, dietetycznej branży. Wśród większości dietetyków panuje przekonanie, że to on jest Czytaj dalej