fbpx
Niedokrwistość z niedoboru żelaza – najczęstsze przyczyny
Img

Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną anemii na świecie i jednym z najczęstszych niedoborów żywieniowych mimo dużej dostępności żywności i przerażających danych dotyczących jej marnowania.
Termin niedokrwistość pochodzi od greckiego słowa anaimia co oznacza brak krwi.

Niedokrwistość wynikająca z niedoboru żelaza ma miejsce wtedy, kiedy:

podaż żelaza z dietą  plus ilość zgromadzonych zapasów minus ilość związana z utratą żelaza nie wystarczają do wytworzenia erytrocytów czyli czerwonych krwinek.
Wytworzone erytrocyty są mniejsze niż prawidłowe i zawierają mniej hemoglobiny. 

Rekomendowana dzienna dawka żelaza dla kobiet wynosi 18 mg, natomiast dla mężczyzn 10 mg (RDA uwzględnia poziom wchłaniania).
Dieta osoby jedzącej wszystko tj. mięso, ryby, jaja, rośliny etc. dostarcza przeciętnie około 7 mg żelaza na 1000 kcal z czego wchłaniane jest ok. 1-2 mg.
Dieta dostarcza żelaza w dwóch formach. Hemowej i niehemowej.
Żelazo hemowe pochodzi z mięsa i produktów odzwierzęcych i jest lepiej przyswajalne, natomiast niehemowe pochodzi z roślin. Przyswaja się w dużo mniejszym stopniu, natomiast dodatek witaminy C znacznie poprawia biodostępność.

Żelazo do produkcji erytrocytów

W procesie erytropoezy (wytwarzanie czerwonych krwinek) zapotrzebowanie na żelazo związane jest z procesem natlenienia tkanek, obrotem erytrocytami i ich utratą.

Erytrocyty żyją 120 dni. Następnie pochłaniane przez makrofagi ulegają degradacji (gównie w śledzionie i wątrobie) ale odzyskiwane jest związane w nich żelazo.
Recykling żelaza hemowego ze starych czerwonych krwinek jest podstawowym źródłem żelaza do erytropoezy i odpowiada za dostarczanie 40–60 mg żelaza dziennie do szpiku kostnego.
Żelazo pochodzące z diety i recyklingu erytrocytów musi więc sprostać wymaganiom dotyczącym produkcji nowych erytrocytów. 
W przypadku sukcesywnych, rozciągniętych w czasie strat, nowo wytworzone erytrocyty będą miały zmniejszoną hemoglobinę, powodując zmniejszenie ilości żelaza dostarczanego przez tę samą liczbę starzejących się erytrocytów (ponowny recykling).

Niedokrwistość z niedoboru żelaza rozwija się bardzo powoli. Przy braku znacznych strat wynikających z krwotoku, miesiącami, a nawet latami.

Objawia się:

  • zwiększoną podatnością na infekcje (spadek odporności),
  • zaburzeniami koncentracji,
  • osłabieniem i uczuciem ciągłego zmęczenia bez wyraźnej przyczyny, 
  • problemami z koncentracją, 
  • apatią,
  • sińcami pod oczami, 
  • bladością błon śluzowych,
  • częstymi zajadami w kącikach ust, 
  • skłonnością do siniaków, 
  • zawrotami głowy, 
  • krwawieniami z nosa,
  • wypadaniem włosów,
  • łamliwością paznokci,
  • suchością skóry,
  • tzw. zespołem niespokojnych nóg (RLS), 

Wiedz że:
Żelazo w pierwszej kolejności wysyłane jest tam gdzie jego obecność w procesach biochemicznych jest absolutnie niezbędna. Takim miejscem nie są np. włosy. Można bez nich żyć dlatego bardzo częstym objawem niedoboru żelaza jest właśnie utrata włosów.  
Kluczowe dla wzrostu, regeneracji i podziału komórek macierzy włosów jest ATP. Aby powstało potrzebny jest tlen. A żeby był tlen, potrzebne jest żelazo które działa jak magnes. Wychwytywany w pęcherzykach płucnych tlen „przykleja się” do jonów żelaza, aby w tkankach wziąć udział w procesie spalania glukozy. W wyniku spalenia glukozy dochodzi do powstania wysokoenergetycznego związku fosforowego ATP (adenozynotrifosforan). Czy spalana może być jedynie glukoza? Nie. Spaleniu ulegają także kwasy tłuszczowe lub w przypadku niedoborów pokarmowych, aminokwasy (tego nie polecam). 
Mało żelaza to mało tlenu, a mało tlenu to mało ATP. Mało ATP to mało paliwa dla włosów czego efektem będzie ich osłabienie, wypadanie i problemy z odrastaniem.

Diagnostyka

Głównym parametrem określającym znaczny niedobór żelaza jest ferrytyna.  To białko ostrej fazy, magazynujące żelazo we wszystkich komórkach organizmu. Jej poziom pokazuje ilość gotowego do wykorzystania żelaza, czyli jego zapas w organizmie.
Co istotne, możemy mieć dużo żelaza we krwi, a mało ferrytyny (zapas tkankowy).  

Normy ferrytyny dla kobiet

 
40 – 280 uq/dl poziom ferrytyny przy prawidłowych zapasach żelaza
13 – 40 uq/dl poziom ferrytyny przy zmniejszonych zapasach żelaza
poniżej 12 uq/dl poziom ferrytyny przy niedoborze żelaza
O niedokrwistości z niedoboru żelaza mówimy, kiedy poziom ferrytyny w surowicy krwi spada poniżej 10 uq/dl, a wysycenie transferyny jest niższe niż 15%.
 

Wynik w normie i w wartości optymalnej

Wynik w normie, a wynik w wartości optymalnej to dwie różne rzeczy. Jeśli przez miesiąc będę Wam serwowała porcje wielkości 25% talerza z pewnością przeżyjecie, ale o sytości i prawidłowym funkcjonowaniu organizmu nie może być mowy.  Siły na aktywność fizyczną też raczej nie będziecie mieli.
Jeśli jednak nałożę Wam 75 lub 100% talerza będziecie i najedzeni, i na pracę czy inną aktywność fizyczną też będzie i siła i ochota.
Identycznie jest z wartością w normie i wartością optymalną. Spójrzcie jak duża jest różnica między wartością minimalną, a maksymalną normy dla ferrytyny. Organizm będzie pracował tak samo przy wartości 15 i 180? Odpowiedź jest oczywista.
Naukowcy już dawno odkryli, że poziom pewnych pierwiastków w odpowiednich wartościach zapewnia nam zdrowie.    
Niski poziom ferrytyny pokazuje wyczerpanie zapasów żelaza i zwiastuje wystąpienie anemii z niedoboru żelaza w najbliższym czasie.

Najczęstsze przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza

  1. Utrata krwi przez drogi rodne

Bardzo częstą przyczyną niedokrwistości z niedoboru żelaza u kobiet jest comiesięczna utrata krwi w wyniku krwawień miesiączkowych. Poziom strat zależny jest od długości oraz obfitości krwawienia.
Problem potęguje wystąpienie dodatkowo którejś z poniższych przyczyn co często ma miejsce. 

  1. Krwawienia z przewodu pokarmowego

Krwawienie z przewodu pokarmowego jest dość częstą przyczyną niedokrwistości z niedoboru żelaza i może wystąpić w dowolnym miejscu w przewodzie pokarmowym (na ogół jest to okrężnica).  
Utrata do 100 ml krwi na dobę (zdrowe osoby tracą z kałem 2 ml krwi dziennie) nie powoduje widocznych zmian w stolcu dlatego samodzielna ocena czy przyczyną niedokrwistości jest krwawienie z przewodu pokarmowego nie jest możliwa bez badań (badanie kału na krew utajoną).

  1. Niewystarczająca podaż w diecie

Coraz więcej osób ogranicza spożycie mięsa. Przyczyną jest troska o środowisko naturalne, ale i względu etyczne. Bez względu na to jaki jest powód rezygnacji (dieta wegetariańska, wegańska) lub ograniczenia spożycia mięsa w Twoim przypadku, żelazo i białko które było dostarczane podczas spożywania mięsa, musi zostać dostarczone ze źródeł roślinnych. Bezwzględnie! Z doświadczenia moich pacjentów mogę powiedzieć że tak się zwykle nie dzieje i osoby które trafiają pod moją opiekę mają ogromne niedobory.
Dieta wegetariańska i wegańska nie istnieje i nie może istnieć bez roślin strączkowych. Jeśli więc z jakichś przyczyn nie lubisz bądź nie możesz (np. problemy żołądkowo – jelitowe) jeść strączków, zapomnij o diecie wegetariańskiej, czy wegańskiej.
Dieta wegetariańska, wegańska, ograniczająca mięso, to nie sałatka z ogórkiem albo kanapka z pomidorem. Jabłko czy zupa z dyni. To naprawdę solidna porcja roślinnego białka w postaci roślin strączkowych będących także źródłem żelaza. Trzeba mieć tego świadomość decydując się na zmiany w diecie.
Dla osób chcących ograniczyć spożycie mięsa w sposób zdrowy, bez ryzyka niedoborów, napisałam książkę zawierającą porady i przepisy (dowiedź się więcej).  

Nawet dieta wegańska nie jest w żadnym stopniu niedoborowo jeśli chodzi o białko czy żelazo, ale musi zostać skomponowana mądrze. Warto także spożywając posiłki unikać jednoczesnego spożycia kawy, herbaty lub innych substancji chelatujących żelazo .

  1. Złe wchłanianie żelaza

Podaż żelaza z dietą to jedno, ale ważny  jest także sam proces trawienia i wchłaniania.
Jak mawiał klasyk, wcale nie jesteś tym co jesz, a tym co wchłaniasz. 

Zmniejszona kwasowość w żołądku będzie powodowała trudności z trawieniem białek i przyswajaniem żelaza. Sole żelaza, aby mogły zostać wchłonięte w dwunastnicy, muszą zostać rozpuszczone w kwaśnej treści żołądka (np. niedobór hormonów tarczycy powoduje zmniejszoną kwasowość żołądka). 
Jelito także musi być zdolne do wchłaniania żelaza. Przy wzroście ekspresji hepcydyny (białka kontrolującego poziom żelaza we krwi poprzez regulację absorpcji żelaza pokarmowego jelicie cienkim) nieorganiczne żelazo z diety nie będzie optymalnie wchłaniane do krwi z jelita. Zamiast tego zostanie uwięzione w komórkach nabłonkowych jelit, a następnie wtopione w światło i stolec. Dlatego infekcje, przewlekłe stany zapalne lub inne mechanizmy regulujące wzrost hepcydyny mogą hamować niehemowe wchłanianie żelaza pomimo wysokiej biodostępności w diecie czy suplementacji. Organizm broni się w ten sposób przed wykorzystaniem żelaza przez patogeny. 

Inne przyczyny zaburzonego wchłaniania to obniżony poziom gastryny, infekcje bakteryjne (bakterie potrzebują żelaza do namnażania)  i grzybicze np. Helicobacter Pylori, przerost Candida Albicans, infekcje pasożytnicze, dysbioza jelitowa, celiakia oraz inne choroby zapalne jelit czy zaburzenia hormonalne prowadzące do mięśniaków macicy. 

Pozostałe przyczyny to:

  • urazy powodujące znaczną utratę krwi,
  • zabiegi powodujące utratę krwi,
  • choroby zapalne jelit,
  • choroby nerek,

UWAGA!
Diagnozę zawsze stawia lekarz. Ja podałam najczęstsze przyczyny.
Jeśli mimo właściwej podaży żelaza z dietą lub suplementacji doustnymi preparatami żelaza problem dalej występuje, należy skonsultować się z lekarzem.

Źródła.

  • Diagnosis and management of iron deficiency anemia in the 21st century,
    Terri D. Johnson-Wimbley, Baylor College of Medicine, Houston, Texas, USA, David Y. Graham, Michael E. DeBakey VA Medical Center, Room 3A-320 (111D), 2002 Holcombe Boulevard, Houston, TX 77030, USA
  • Anemia, Iron Deficiency
    Matthew J. Warner; Muhammad T. Kamran.
  • Management of Iron Deficiency Anemia
    Kristine Jimenez, MD, Stefanie Kulnigg-Dabsch, MD, and Christoph Gasche, MD
  • Hepcydyna – nowy parametr diagnostyczny w zaburzeniach metabolizmu żelaza?
    J. Jasiniewska, E. Żakanowska, Zakład Zaburzeń Homeostazy Katedry Patofizjologii Collegium Medicum w Bydgoszczy  
  • Iron Deficiency Anemia: A Common and Curable Diseas,
    Jeffery L. Miller
Artykuły, które mogą Cię zainteresować:
Zbliżają się „te dni”? Czujesz się podenerwowana, wzdęta i w dodatku nagle utyłaś dwa kilo? Zobacz, jak sobie pomóc!
tycie w okresie menstruacji

Organizmem kobiety sterują hormony i czy nam się to podoba czy nie, musimy to zaakceptować i nauczyć się z tym Czytaj dalej

Sezam na diecie bezmlecznej w niedoczynności tarczycy, Hashimoto, cukrzycy, insulinooporności i chorobach krążenia
Sezam na diecie bezmlecznej w niedoczynności tarczycy, Hashimoto, cukrzycy, insulinooporności i chorobach krążenia

Przez mieszkańców Babilonii nazywany przyprawą bogów. Dobrze znany w Afryce, krajach azjatyckich i arabskich. Stosowany w wielu kuchniach świata. Sezam Czytaj dalej

Witamina B12! Wszystko, co weganin, wegetarianin i wszystkożerca wiedzieć powinien.
Witamina B12 suplementacja dieta

Witamina B12 (kobalamina) to witamina kluczowa, jeśli chodzi o budowanie odporności i właściwą jakość krwi. Od właściwej jakości krwi i Czytaj dalej

Regeneracja paznokci po hybrydzie w 2 krokach

Ostatnią "hybrydę" udało mi się wykonać tuż przed zamknięciem się salonów kosmetycznych. Nie przypuszczałam, że przyjdzie mi ją samodzielnie ściągać. Czytaj dalej

48 komentarzy

MartaDodano:  6 listopad 2019 - 9:59
A kobiety karmiące piersia ile żelaza musza przyjmować?
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 10:15
30 mg w okresie ciąży i karmienia.
Odpowiedz
:-)Dodano:  6 listopad 2019 - 10:18
Świetny wpis!
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 11:07
Dziękuję.
Odpowiedz
Magda Dodano:  6 listopad 2019 - 10:46
Czy są konkretne wyniki na to, aby dowiedzieć się, w którym to momencie jest zburzony proces ? Lekarze wiecznie rozkładają ręce, lub przepisuja leki z żelazem, ferrytyna na poziomie 23, a żelazo 190, no dramat i do tego hasi.
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 11:32
Nie rozumiem pytania. O jaki proces chodzi?
Odpowiedz
OlaDodano:  6 listopad 2019 - 10:53
Bardzo przydatny i madry artykuł, jak zwykle zresztą. Tylko jak zwiekszyc poziom ferryty??? Jem mięso, strączkowe,pije zielone koktajle, suplemnetuje żelazo,miesiączki średnio obfite, ale często (mój cykl trwa 25 dni) a jak tylko odstawiamy suplement to ferrytyna drastycznie spada. Boję się że do końca życia będę musiała je brać,co też nie jest bez znaczenia dla organizmu.
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 11:31
Olu o tym jest ten artykuł. Bez wyeliminowania przyczyny utraty żelaza, ferrytyna będzie spadała.
Odpowiedz
MałgorzataDodano:  6 listopad 2019 - 11:09
Małgosiu, kiedy kobiety powinny wykonywać badanie ferrytyny? Rozumiem, że od razu po miesiączce poziom żelaza i ferrytyny może być obniżony.
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 11:30
Optymalnie w II razie cyklu.
Odpowiedz
BINCIA65Dodano:  6 listopad 2019 - 12:30
Gosiu super artykuł dziękujemy bardzo ,mam bardzo ważne dla mnie pytanie czy olej lniany i olej z czarnuszki mogę przyjmować jednocześnie dodając je do jogurtu naturalnego dziękuję i pozdrawiam
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 15:55
Możesz.
Odpowiedz
MarzennaDodano:  6 listopad 2019 - 12:31
Uwielbiam Panią, tak wiele moich wątpliwości zostało na blogu rozwiane -) z jednej porady skorzystałam ze wspaniałym skutkiem ;-) Pozdrawiam bardzo serdecznie
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 13:13
Bardzo się cieszę i pozdrawiam ;)
Odpowiedz
EDodano:  6 listopad 2019 - 12:39
Małgosiu Poziom ferrytyny mam na poziomie 13,7 ug/dl (jestem wiecznie zmęczona, włosy mi wypadają, co 3 tygodnie jestem chora). Internista skierował mnie min. do hematologa. Pan profesor zapytał,po co przyszłam przecież ferrytynę mam w normie!Jestem kobietą więc wiadomo gdzie są straty. A tak w ogóle to na gastroskopię i kolonoskopię nie będzie dawał skierowania , BO PO CO MĘCZYĆ PACJENTA!! Ostatecznie przepisał dwa opakowania żelaza i powiedział, że zaleca żeby do czasu menopauzy zjadać kilka tabletek w miesiącu. Ręce opadają!
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  6 listopad 2019 - 15:54
Nawet nie wiem jak to skomentować ......
Odpowiedz
PaulaDodano:  6 listopad 2019 - 12:47
Małgosiu wszystko jasne. U mnie przede wszystkim będzie długa i obfita miesiączka przyczyną niskiej ferrytyny.
Odpowiedz
AniaDodano:  6 listopad 2019 - 14:32
Małgosiu, choruję na PCOS, chcę starać się o drugie dziecko, ale moje tsh wynosi obecnie 3,5. Norma do 4,5, ale przy staraniach powinno być poniżej 2... Ginekolog zaleca Euthyrox, którego intuicyjnie się boję. Czy Twoim zdaniem na tym etapie mogę sobie pomóc dietą? Czy na przykład dwa miesiące diety już poprawią tsh? Mam dietę od Ciebie i chciałam ponownie z nią zawalczyć. Może się jednak nie znam i lek jest konieczny? Ja się boję, że jak zacznę go stosować teraz, to będę już całe życie. Będę ogromnie wdzięczna za Twoją radę.
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:06
Jeśli masz dietę ode mnie to zapraszam na konsultację.
Odpowiedz
SylwiaDodano:  6 listopad 2019 - 16:27
Małgosiu, wiem że artykuł był o anemii z powodu niedoboru zelaza, ale co w przypadku anemii, kiedy żelazo i ferrytyna są w normie?? Bo właśnie odebrałam wyniki swoich badań i tak jest u mnie.. Hemoglobina i hematokryt poniżej normy, reszta ok..
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:05
Odsyłam do hematologa.
Odpowiedz
KasiaDodano:  6 listopad 2019 - 19:19
Małgosiu, czy przyjmowanie spiruliny i chlorelli na diecie wegetariańskiej wpłynie dodatnio na poziom żelaza? Czy ma sens przyjmowanie tych preparatów? pozdrawiam i dziękuję za dzielenie się wiedzą w przystępny i ciekawy sposób!
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:05
Tak. Na pewno pomoże.
Odpowiedz
KatarzynaDodano:  6 listopad 2019 - 23:17
Dziekuje za ten artykul, wiele mi wyjasnil. Ferrytyne mam na poziomie 3, wyniki widzialo 4 lekarzy i wszyscy powiedzieli ze nie ma sie czym przejmowac dopoki hemoglobina w normie. Nie wiem juz gdzie szukac pomocy.
Odpowiedz
OlamariDodano:  7 listopad 2019 - 0:05
No tak. Gdzie moje żelazo się podziewa, to już wiem: Bardzo obfite miesiączki, hashimoto, cukrzyca. Człowiek jest tak niesamowicie skomplikowany, że samo poznanie tych wszystkich zależności jest wyzwaniem. Dziękuję za ten tekst!
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  7 listopad 2019 - 7:37
Cieszę się że mogłam trochę tę komplikację rozjaśnić ;)
Odpowiedz
BeataDodano:  7 listopad 2019 - 8:32
Małgosiu, a co w przypadku obfitych i długich miesiączek? Suplementacja plus właściwa dieta? A po podniesieniu poziomu do właściwych parametrów tylko dieta? Można zgłosić się po taką dietę do Ciebie ?
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:04
Tak. Przy niedoborach dieta + suplementacja. Po dojściu do optimum tylko dieta.
Odpowiedz
MałgorzataDodano:  7 listopad 2019 - 11:33
Małgosiu a co sądzisz na temat badania z włosa? Moja koleżanka robiła takie badania, wysyłała włosy do badania i przyszła jej cała litania co ma a czego nie ma (czyli niedobory i co może jeść a czego nie itd). Zastanowiło mnie to, bo napisali jej że jest m. in uczulona na gluten. Czy z badania włosa można takie informacje uzyskać?? Trochę to dla mnie wątpliwe
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:03
Z włosa nie wyczytamy alergii.Nieodobory owszem tak.
Odpowiedz
Jola Dodano:  7 listopad 2019 - 20:58
Gosiu, kiedy najlepiej zbadać poziom androgenów i estrogenów ? Wiem, że każdy przypadek jest inny i wynik powinien interpretować lekarz ale czy istnieje jakiś wynik prawidłowy, rozpiętość normy jest ogromna i czy lepiej gdy wynik jest na przykład w połowie normy, czy na przykład androgeny w dolnej granicy a estrogeny przy górnej granicy normy. Pozdrawiam
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:01
O tym decyduje lekarz w zależności co podejrzewa.
Odpowiedz
MartaDodano:  7 listopad 2019 - 21:18
Małgosiu! Bardzo się cieszę, że temat ferrytyny jest poruszany na Twoim blogu. Często lekarze w ogóle nie zwracają na to uwagi. Powiedz mi proszę, jakie mogą być przyczyny nadmiaru żelaza i ferrytyny u mężczyzny? Czy jest jakiś sposób (długotrwały) na obniżenie tych poziomów?
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 9:01
Przeładowanie żelazem zdarza się u mężczyzn dość często jeśli jedzą dużo mięsa (mężczyzna nie miesiączkuje więc nie redukuje żelaza naturalnie - o ile nie jest dawcą krwi). Jeśli żelaza jest dużo i ferrytyny również należy przyjrzeć się diecie ale i pozostałym parametrom morfologii. Także markerom zapalnym.
Odpowiedz
AniaDodano:  8 listopad 2019 - 10:48
Malgosiu,cz dziecko dwuletnie moze jesc codziennie na sniadanie kasze jaglana na mleku z owocami
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 8:59
Może ale dlaczego ma jeść codziennie to samo? Dieta powinna być różnorodna.
Odpowiedz
BeataDodano:  8 listopad 2019 - 12:26
Małgosiu ja z innej beczki, co sądzisz o takiej teorii, że jak chudniemy szybko to toksyny zawarte w tkance tłuszczowej (bo ona ma za zadanie magazynować toksyny) uwalniają się do krwiobiegu i może to grozić nawet śmiercią?? Wyczytałam to na jakiejś stronie o dietetyce i treningach, wydaje mi się to absurdalne, ale jakie Ty masz zdanie na ten temat?? Zawsze liczę się z Twoją opinią. Pozdrawiam!
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 8:58
Jest to prawda. Tkanka tłuszczowa magazynuje toksyny które uwalniają się podczas redukcji masy ciała. Z tą śmiercią byłabym ostrożna, trochę przesada, ale przy gwałtownej redukcji masy ciała u osoby bardzo otyłej może dojść do lekkiego zatrucia i objawów z tym związanych.
Odpowiedz
MaryDodano:  11 listopad 2019 - 15:46
a ja troche na odwrót, ferrytyna ok bo 60 ale za to za mało czerwonych krwinek, żelazo ponad normę :( Gosiu, a kiedy możemy liczyć na przepis pad thai w Twoim wykonaniu? :D
Odpowiedz
IwonaDodano:  12 listopad 2019 - 7:22
Pani Małgorzato, może Pani rozwieje moje wątpliwości. Jak to jest z piciem kawy zbożowej? Wczoraj oglądałam filmik z panią Bosacką, która uważa że taka kawa to największe zło, bo zboża to same węglowodany a do tego jeszcze po obróbce więc z akrylamidem (o ile dobrze pamiętam). Nawet powiedziała że już wolałaby dziecku dać klasyczne cappuccino. Życzę wszystkim miłego, ciepłego dnia :)
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  12 listopad 2019 - 13:28
Klasyczne cappucino czyli jakie? Na bazie kawy rozpuszczalnej?
Odpowiedz
AniaDodano:  19 styczeń 2020 - 18:51
Dziękuję za super artykuł, aż zrobiłam badania i ferrytyna na poziomie 60.2 ng/ml, żelazo 160 ug/dl, próby wątrobowe w normie, czy powinnam się martwić?
Odpowiedz
NataliaDodano:  31 sierpień 2020 - 13:36
Cześć Gosiu Jak polecasz suplementowac żelazo? Chodzi mi o porę dnia, do posiłku czy ileś godzin przed. Dostałam od lekarza wytyczne „przed posiłkiem” niestety niewiele mi to mówi. Byłabym wdzięczna za jakąkolwiek wskazówkę
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  31 sierpień 2020 - 18:12
To zależy czy są problemy żołądkowe czy nie. Jeśli żelazo ma być brane przed posiłkiem wówczas przed takim które nie zawiera nabiału.
Odpowiedz
AgaDodano:  25 styczeń 2021 - 20:33
Gospodarka żelazem w przypadku infekcji - bardzo interesująca kwestia dla mnie. Sama zbadałam ferrytynę ze względu na przewlekłe zmęczenie i olbrzymie problemy z porannym wstawaniem. O ile nie mam przekonania, że inne wymienione powody jej niskiego poziomu są istotne w moim przypadku o tyle fakt, że podejrzewam u siebie trudną do zdiagnozowania infekcję bakteryjną lub pasożytniczą jest mi dużo bliższy. Pojawi się może coś o pasożytach?
Odpowiedz
RENATADodano:  27 lipiec 2021 - 16:22
Małgosiu co w przypadku przyjmowania żelaza już od 3 lat, ferrytyna na poziomie 45, bardzo duże wypadanie włosów, jaką dietę zastosować...? Domniemam, że mogę mieć zagrzybione jelita i przez to nie wchłaniam żelaza...? Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję
Małgosia, DIETOTERAPIA LENAROWICZDodano:  30 lipiec 2021 - 16:08
Wszystko zależy od objawów.
Odpowiedz
ADodano:  26 sierpień 2021 - 20:36
Małgosiu, a jak obniżyć poziom hemoglobiny u jedenastolatka? (ma 15,5 przy normie 14.7 i do tego trochę podwyższone erytrocyty i hematokryt)? Czy wystarczy ograniczyć mięso/jajka? Czy nie tędy droga?
Odpowiedz
Oferty
img1
DIETA INDYWIDUALNA
redukcja, Hashimoto, NT, IO, PCOS, WZJG, cukrzyca, fodmap i in.
ZAMÓW DIETĘ
img1
Gotowe diety
7-dniowe jadłospisy o niskim indeksie glikemicznym
SKLEP
img1
MOJE KSIĄŻKI
porady żywieniowe i przepisy bezglutenowe, bezmleczne i bezjajeczne
SKLEP
img1
GOTOWE JADŁOSPISY NA CAŁY ROK
dla osób zdrowych
CZYTAJ WIĘCEJ
img1
ZRÓB ZAKUPY
Miejsca i produkty, które szczególnie polecam z uwagi na jakość.
CZYTAJ WIĘCEJ
Instagram
Brzuch jak balon, a do tego więcej na wadze? 

Archeony mają taką moc! Komunikują 📞 się z Twoimi adipocytami i po pierwsze robią z Twoimi preferencjami żywieniowymi co chcą, po drugie powodują, że odkładasz więcej 😫

Z ebooka 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 dowiesz się oczywiście czym jest SIBO i IMO, jakie są przyczyny przerostów, jak wyleczyć je skutecznie, oraz jaki bałagan mogą spowodować „po drodze” i jak go „posprzątać” 

Premiera ebooka już w drugiej połowie lutego. 

#sibo #imo

Brzuch jak balon, a do tego więcej na wadze?

Archeony mają taką moc! Komunikują 📞 się z Twoimi adipocytami i po pierwsze robią z Twoimi preferencjami żywieniowymi co chcą, po drugie powodują, że odkładasz więcej 😫

Z ebooka 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 dowiesz się oczywiście czym jest SIBO i IMO, jakie są przyczyny przerostów, jak wyleczyć je skutecznie, oraz jaki bałagan mogą spowodować „po drodze” i jak go „posprzątać”

Premiera ebooka już w drugiej połowie lutego.

#sibo #imo
...

467 50
Test wodorowo – metanowy to podstawa diagnostyki SIBO/IMO, ale jeśli patrzysz wyłącznie na cyferki, lub co gorsza, opierasz swoje działanie wyłącznie na suchym stwierdzeniu osoby wykonującej test określającym, że przerost jest to możesz odbić się od ściany. 

W ebooku 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 krok po kroku wyjaśnię jak prawidłowo wykonać, oraz zinterpretować test wodorowo – metanowy w oparciu o objawy, historię choroby oraz historię popełnianych błędów żywieniowych i behawioralnych. 

Premiera ebooka już w drugiej połowie lutego. 

#sibo #imo

Test wodorowo – metanowy to podstawa diagnostyki SIBO/IMO, ale jeśli patrzysz wyłącznie na cyferki, lub co gorsza, opierasz swoje działanie wyłącznie na suchym stwierdzeniu osoby wykonującej test określającym, że przerost jest to możesz odbić się od ściany.

W ebooku 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 krok po kroku wyjaśnię jak prawidłowo wykonać, oraz zinterpretować test wodorowo – metanowy w oparciu o objawy, historię choroby oraz historię popełnianych błędów żywieniowych i behawioralnych.

Premiera ebooka już w drugiej połowie lutego.

#sibo #imo
...

518 22
Skuteczna terapia SIBO/IMO to nie bułka z masłem. 
Jeżeli wydaje Ci się, że wystarczy wziąć antybiotyk i temat załatwiony to grubo się mylisz o czym świadczy ogromna rzesza ludzi z nawrotami, kręcącymi się w kółko i dalej nie potrafiącymi poradzić sobie z dokuczliwymi objawami😫. 

W ebooku 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 krok po kroku wyjaśnię Ci jak wyleczyć SIBO/IMO skutecznie. 
Dowiesz się dlaczego ten problem dotyczy właśnie Ciebie, jak przeprowadzić leczenie, jaką wdrożyć suplementację, dietę oraz jakich błędów nie popełniać ‼️

Wchodzicie w to? 
Wiecie co u Was jest lub było przyczyną SIBO/IMO? 

#sibo #imo

Skuteczna terapia SIBO/IMO to nie bułka z masłem.
Jeżeli wydaje Ci się, że wystarczy wziąć antybiotyk i temat załatwiony to grubo się mylisz o czym świadczy ogromna rzesza ludzi z nawrotami, kręcącymi się w kółko i dalej nie potrafiącymi poradzić sobie z dokuczliwymi objawami😫.

W ebooku 𝐒𝐈𝐁𝐎/𝐈𝐌𝐎 - 𝐬𝐤𝐮𝐭𝐞𝐜𝐳𝐧𝐚 𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚 𝐛𝐞𝐳 𝐧𝐚𝐰𝐫𝐨𝐭ó𝐰 krok po kroku wyjaśnię Ci jak wyleczyć SIBO/IMO skutecznie.
Dowiesz się dlaczego ten problem dotyczy właśnie Ciebie, jak przeprowadzić leczenie, jaką wdrożyć suplementację, dietę oraz jakich błędów nie popełniać ‼️

Wchodzicie w to?
Wiecie co u Was jest lub było przyczyną SIBO/IMO?

#sibo #imo
...

1388 114
Dieta to nie ograniczenia! Dieta to styl życia!

Czy danie z rolki jest ograniczające? NIE!
Czy jest ekstremalnie pyszne? TAK!
Czy zaspokoi zapotrzebowanie na słodkie jednocześnie dostarczając białka, wapnia, magnezu, potasu, potasu i witamin z grupy B? TAK! 

Pochodzi z diety zima wersja 5 𝐃𝐨𝐛𝐫𝐞 𝐛𝐨 𝐩𝐨𝐥𝐬𝐤𝐢𝐞 👌
Tę i inne diety znajdziesz na stronie:

𝐰𝐰𝐰.𝐝𝐢𝐞𝐭𝐨𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚-𝐥𝐞𝐧𝐚𝐫𝐭𝐨𝐰𝐢𝐜𝐳.𝐩𝐥

Link również w BIO profilu ♥️

#insulinooporność #cukrzyca #niedoczynnośćtarczycy #hashimoto #pcosdiet

Dieta to nie ograniczenia! Dieta to styl życia!

Czy danie z rolki jest ograniczające? NIE!
Czy jest ekstremalnie pyszne? TAK!
Czy zaspokoi zapotrzebowanie na słodkie jednocześnie dostarczając białka, wapnia, magnezu, potasu, potasu i witamin z grupy B? TAK!

Pochodzi z diety zima wersja 5 𝐃𝐨𝐛𝐫𝐞 𝐛𝐨 𝐩𝐨𝐥𝐬𝐤𝐢𝐞 👌
Tę i inne diety znajdziesz na stronie:

𝐰𝐰𝐰.𝐝𝐢𝐞𝐭𝐨𝐭𝐞𝐫𝐚𝐩𝐢𝐚-𝐥𝐞𝐧𝐚𝐫𝐭𝐨𝐰𝐢𝐜𝐳.𝐩𝐥

Link również w BIO profilu ♥️

#insulinooporność #cukrzyca #niedoczynnośćtarczycy #hashimoto #pcosdiet
...

1998 3206

Masz problem z utrzymaniem zdrowych nawyków żywieniowych ?
Mam coś, co Ci pomoże !
Czytaj więcej

MOJA KSIĄŻKA


"Smacznie i zdrowo na diecie ograniczającej mięso" to książka dla tych, którzy szukają inspiracji na zdrowe posiłki i preferują tradycyjną formą książkową.

Ponad 70 stron porad żywieniowych oraz 65 pysznych i prostych w przygotowaniu przepisów. Dzięki podanym przy każdej potrawie wymiennikom węglowodanowym i białkowo-tłuszczowym szczególnie polecam ją osobom cierpiącym na cukrzycę typu I, kiedy kluczowe jest określenie dawki insuliny.

Idealny prezent dla każdego, kto chce zacząć przygodę ze zdrowym odżywianiem, ale nie koniecznie jest gotowy na ścisłe trzymanie się diety. 

 

PRZEJDŹ DO SKLEPU

This will close in 20 seconds