Jak już sobie powiedzieliśmy w poprzednich postach z tego cyklu, menopauza to umowna nazwa ostatniej miesiączki po której przez kolejnych dwanaście miesięcy nie ma następnej. Ma to miejsce między czterdziestym piątym, a pięćdziesiątym rokiem życia. Dużo wcześniej czyli między czterdziestym, a czterdziestym siódmym rokiem życia, organizm wysyła różnego rodzaju sygnały natury zarówno fizycznej jaki i emocjonalnej, mówiące o tym, że zdolność kobiety do poczęcia dziecka powoli dobiega końca. Jajniki produkują coraz  mniej estrogenu i progesteronu, cykle stają nieregularne, miesiączki są inne niż zazwyczaj, aż w końcu produkcja jajeczek ustaje i miesiączka nie pojawia się już wcale. Ten czas to klimakterium i dla większości kobiet bywa ciężki zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym ponieważ zmiany hormonalne powodują szereg przykrych dolegliwości m.in. :

• uderzenia gorąca, 
• nagłe oblewanie tzw. zimnym potem,  
• drażliwość, 
• nerwowość, 
• zaburzenia koncentracji,   
• kłopoty z pamięcią,   
• skłonność do stanów depresyjnych,   
• bóle głowy, 
• kołatanie serca, 
• zaburzenia snu, 
• częste oddawanie moczu,
• suchość pochwy ponieważ estrogen działa na błony śluzowe i w sytuacji w której jest go mało, dochodzi do zmian zanikowych błony śluzowej, 

Klimakterium, menopauza i związany z tym obniżony poziom estrogenu to także zwiększone ryzyko wielu chorób, m.in.:

• osteoporozy,
• cukrzycy,
• otyłości brzusznej, 
• miażdżycy, 
• nadciśnienia,
• choroby wieńcowej, 
• zwapniania naczyń, 

Dla złagodzenia objawów klimakterium oraz zmniejszenia ryzyka związanych z nim chorób większość lekarzy proponuje kobietom hormonalną terapię zastępczą (HTZ). HTZ polega na uzupełnieniu niedoborów hormonów produkowanych przez wygasające jajniki poprzez podanie preparatów z estrogenem i gestagenem. Oczywiście podawane ilości nie są takie jak u dwudziesto czy trzydziestolatki i HTZ nie ma na celu odmłodzenia czy przywrócenia płodności ale uzupełnienie hormonów w takiej ilości, aby kobieta mogła normalnie funkcjonować, bez zmagania się z przykrymi dolegliwościami o których pisałam na początku posta. Alternatywą dla HTZ jest FTZ czyli fitohormonalna terapia zastępcza.

Czym są fitohormony (fitoestrogeny)

Fitohormony to występujące naturalnie w roślinach związki o budowie niesteroidowej, pod względem chemicznym podobnej do estrogenów. W naturze odpowiadają za regulację wzrostu i rozwoju rośliny. Ich działanie zbliżone jest do działania estrogenów ponieważ obydwa pobudzają te same receptory. Działają także przeciwutleniająco i antymutagennie. Należy mieć jednak świadomość że fitohormony nie są typowymi hormonami w związku z czym ich działanie będzie o wiele słabsze, a efekty stosowania zależne od stopnia nasilenia dolegliwości. Inaczej będzie u Pani która ma jedynie lekkie uderzenia gorąca i kłopoty z koncentracją, a inaczej u Pani mającej cały wachlarz i w cudzysłowie kłopoty ze znalezieniem leżących na stole okularów. Jakiekolwiek działanie fitohormonów zauważalne będzie po 2-3 miesiącach regularnego stosowania. Nie są to preparaty które ciach łykamy i jest poprawa.
Pamiętajcie Panie, że z rozpoczęciem FTZ nie należy zwlekać. Jeśli zauważacie u siebie objawy klimakterium, zadbajcie o dietę bogatą w fitohormony oraz włączcie je w formie preparatów jeśli np. z przyczyn zdrowotnych nie możecie jeść dużej ilości bogatych w te związki produktów. Nie czekajcie aż objawy będą na tyle dokuczliwe, że nie dacie rady poczekać 2-3 miesięcy na efekty ich działania. Z HTZ można czekać aż dojdzie się do ściany. Chcąc działać naturalnie należy obserwować swój organizm już po 40 roku życia i działać. 

Fitoestrogeny odkryto obserwując dietę kobiet z różnych rejonów świata. Okazało się że Azjatki których dieta obfituje w soję, przechodzą klimakterium znacznie lżej niż kobiety żyjące w innej szerokości geograficznej. Soja jeśli chodzi o ilość fitohormonów jest tu prawdziwym liderem. Wystarczy pół litra mleka sojowego dziennie aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na te substancje. Osobiście jednak ani soji ani preparatów z jej zawartością nie polecam Paniom które mają kłopoty z tarczycą czy jakąkolwiek chorobę immunologiczną.
Najważniejsze z fitohormonów to lignany, izoflawony, stilbeny i kumestany.  Lignany znajdziemy w siemieniu lnianym, pestkach słonecznika, jabłkach jedzonych z pestkami, gruszkach, wiśniach i czerwonym winie.  Rezwerator będący przedstawicielem stilbenów w skórce owoców, zwłaszcza czerwonych winogron i czerwonym winie . Izoflawony we wspomnianej już soji, soczewicy, bobie, fasoli zarówno białej jak i czerwonej, pszenicy, jęczmieniu i życie. Kumestany w nasionach słonecznika i kiełkach soji. Bogate w fitoestrogeny są także: granat, czereśnie, winogrona, daktyle, grejpfruty, żeń – szeń, seler, pietruszka, marchew, fasola szparagowa i ziarna sezamu.

Przyswajanie fitohormonów (fitoestrogenów)

Aby zwiększyć przyswajalność fitoestrogenów należy spożywać dużo błonnika. Niestety typowo polska dieta nie zaspokaja dobowego zapotrzebowania na te składniki (około 45 mg) w związku z czym Panie sięgają po preparaty z fitohormonami skoncentrowanymi, czyli po preparaty apteczne. Jeśli jednak nie jemy wysokobłonnikowo te suplementy nie przyswoją się tak jak powinny.  Ponadto jeśli chodzi o przyswajalność izoflawonów i lignanów kluczową rolę odgrywa mikroflora przewodu pokarmowego.  Większość izoflawonów i lignanów występuje w roślinach w formie nieaktywnych β-D-glikozydów. Aby doszło do hydrolizy glikozydów potrzebny jest kwas żołądkowy oraz bakteryjne i jelitowe β-glukozydazy zawarte w pożywnieniu.
Jak widzicie nie wystarczy nic nie zmieniać w codziennej diecie i tylko wykupić w aptece preparat ze skoncentrowanymi fitohormonami. Trzeba go jeszcze przyswoić, w związku z czym Panie w okresie klimakterium powinny stosować specjalną dietę bogatą w naturalne składniki o których wspominałam powyżej czyli:

• pestki słonecznika,
• siemię lniane,
• nasiona sezamu,
• jabłka,
• gruszki,
• soczewicę,
• bób,
• fasolkę szparagową,
• czerwoną i białą fasolę,
• ciecierzycę,
• winogrona,
• granaty,
• daktyle,
• selera,
• pietruszkę,
• marchew,
• pszenicę,
• żyto,
• jęczmień,

Polecam także suplementację probiotykami oraz produkty naturalnie bogate w probiotyki czyli kiszonki, jogurty naturalne, kefir z grzybka tybetańskiego (klik). Należy też pilnować aby ilości magnezu i witaminy D3 były w górnych granicach normy.

Z pomocą przyjdą też zioła i oleje:

• niepokalanek pospolity
• pluskawica groniasta, 
• ekstrakt z czerwonej koniczyny
• olej z pestek jabłek
• olej z pierwiosnka
• olej z czarnej porzeczki

Pozostałe posty o menopauzie znajdziecie w zakładce Trochę Zdrowia/Sprawy kobiece.

Więcej o działaniu preparatów naturalnych w następnych postach z tego cyklu. 

Artykuły, które mogą Cię zainteresować:

Cellulit – wymyślony problem kobiet czy realna choroba ? Jak leczyć, czego unikać ?

Gdybym zapytała jakiegokolwiek mężczyzny, co to jest cellulit, to albo odpowiedziałby, że nie wie, albo że to wymysł kobiet, sztuczny Czytaj dalej

Czerwona koniczyna. Panaceum nie tylko na dolegliwości okresu menopauzy. Kto powinien uważniej przyjrzeć się tej roślinie?

Czerwona koniczyna. Roślina o purpurowo - fioletowych drobnych, kulistych kwiatkach. Zna ją chyba każdy kto kiedykolwiek w dzieciństwie hasał po Czytaj dalej

10 naszych polskich zimowych superfoods, które powinniśmy jeść o tej porze roku, aby nie chorować!

Zima nie jest łatwą porą roku. Jest wietrznie, wilgotno i mroźno. Po prostu zimno. Do tego wkoło pełno zakatarzonych i Czytaj dalej

Dieta low FODMAP – poradnik pacjenta cz. 2

Dzisiejszy wpis jest kontynuacją cyklu "żołądkowo - jelitowego". Jeśli z jakichś przyczyn pominęliście poprzednie wpisy, aby uzyskać pełnię informacji (w Czytaj dalej